رئیس کل محاکم تهران: دبیرخانه پرونده‌های مهم و کثیرالشاکی راه‌اندازی شده است/ رسیدگی فوق‌العاده و خارج از نوبت به دادخواست‌های اعسار زندانیان 

خبرگزاری میزان- یکی از محور‌های مورد تأکید رئیس قوه قضاییه در سند تحول و تعالی، هوشمندسازی و استفاده از فناوری‌های نوین است که در جهت کاهش اطاله دادرسی، مؤثر و مفید بوده و نقش بسزایی داشته است.

به طور کلی، ابلاغ الکترونیک اوراق قضایی یکی از مهم‌ترین گام‌ها در جهت مدرنیزاسیون و بهبود عملکرد سیستم قضایی است که نه تنها به نفع دستگاه قضایی بلکه به نفع تمامی اعضای جامعه است.

به همین منظور و در راستای عمل به تأکیدات رئیس دستگاه قضا، ابلاغ الکترونیکی در مجتمع‌های قضایی تهران در اردیبهشت ماه سال جاری برابر با ۹۵ درصد بوده است که در مقایسه با اردیبهشت ماه سال قبل به میزان ۲ درصد رشد داشته است؛ البته ابلاغ الکترونیکی در شعب دادگاه‌های خانواده به میزان ۹۸ درصد رسیده که رقم قابل توجهی است و حکایت از اقدامات سازنده، جهادی و کارآمد مدیریت دادگاه‌های عمومی و انقلاب تهران در این راستا دارد. 

 برای اطلاع بیشتر از اقدامات دادگاه‌های عمومی و انقلاب در راستای انجام سایر وظایف محوله، سراغ ربیع‌اله قربانی، رئیس کل دادگاه‌های عمومی و انقلاب تهران رفتیم. مشروح این گفت‌وگو را در ادامه می‌خوانید: 

۵۷ مرتبه بازدید از مجتمع‌های قضایی تهران

 میزان: از ابتدا دوره مدیریت جدید در محاکم تهران از چه تعداد از مجتمع‌های قضایی بازدید داشته‌اید و اهداف شما از این بازدید‌ها چه بوده است؟

قربانی: با توجه به اینکه یکی از اهداف مهم سند تحول و تعالی قوه قضاییه به عنوان مبنای عمل دستگاه قضایی و تأکیدات مقام معظم رهبری بر اجرای سند فوق توسط رئیس قوه قضاییه، جلب رضایت مردم و عزت‌مندی قضات است، لذا با توجه به برنامه‌ریزی انجام شده به صورت هفتگی و در دو نوبت برنامه بازدید و ملاقات مردمی در مجتمع‌های قضایی بیست و چهارگانه تهران بزرگ داشته باشیم، لذا به صورت مستمر و میدانی به روش‌های متفاوت اعم از سر زده، از پیش اعلام شده، میز خدمت و نشست تخصصی با قضات شعب بیش از ۵۷ مرتبه از مجتمع‌های قضایی تهران در بازه زمانی ۸ ماه اخیر بازدید داشتیم یعنی در مجموع بیش از دو دوره کامل از تمامی مجتمع‌های قضایی شهر تهران بازدید داشتیم. این بازدید‌ها با هدف بهبود عملکرد کلی دستگاه قضایی و ارتقای سطح خدمات به مراجعین انجام می‌شود و نقش مهمی در تحقق عدالت و ارتقای اعتماد عمومی به سیستم قضایی ایفا می‌کند.

تقویت عملکرد کمی و کیفی محاکم تهران

از جمله اهداف مهمی که در این این بازدید‌ها داریم می‌توان به ارزیابی عملکرد کمی و کیفی شعب، شناسایی مشکلات و چالش ها، بهبود خدمت به مراجعین و ارتقای سطح رضایتمندی آنها، تبادل نظر و همفکری با قضات و کارکنان درباره مسائل و مشکلات موجود و دریافت پیشنهاد‌ها و راهکار‌های بهبود عملکرد محاکم، اعلام حمایت و پشتیبانی از کارکنان و قضات در راستای اجرای بهتر وظایف و مسئولیت هایشان، شناسایی نقاط قوت و ضعف عملکرد مدیریت مجتمع ها، افزایش نظارت میدانی بر مجموعه، بررسی حضوری عملکرد شعب، تشویق و تقدیر همکاران ساعی و پرتلاش، ارزیابی سیاست‌ها و رویه ها، پایش میدانی اجرای احکام قضایی، شنیدن مشکلات مراجعین با برگزاری جلسات ملاقات مردمی در هر مجتمع و صدور دستورات لازم جهت حل مشکلات آنها، حذف فاصله بین کارکنان قضایی و اداری و نهایتاً تقویت عملکرد کمی و کیفی محاکم تهران به منظور افزایش کارایی و ارتقای کیفیت خدمات قضایی اشاره کرد.

ایجاد شفافیت در پاسخگویی به مراجعین

میزان: به نظر شما آیا اهداف این بازدید‌ها حاصل شده است یا خیر و آیا اساساً در تحول دادگاه‌های تهران موثر بوده است؟

قربانی: یکی از مهمترین آثار این بازدید‌ها شفافیت در پاسخگویی به مراجعین و ایجاد ارتباط موثر به منظور پایش اجرای عدالت و انصاف در رسیدگی‌ها و ترویج اخلاق و رفتار حرفه‌ای همکاران و تقویت فرهنگ سازمانی دستگاه قضایی بوده است که با رصد‌های انجام شده با توجه به اینکه تعداد مراجعه مردم در ملاقات‌های عمومی در ستاد محاکم، ستاد دادگستری استان و مرکز ارتباطات مردمی قوه قضاییه روند کاهشی داشته است، به نظر می‌رسد در نیل به اهداف فوق بسیار تاثیر گذار بوده است.

میانگین ورودی ماهانه پرونده‌ها به محاکم تهران

میزان: شعب دادگاه شهر تهران چه تعداد پرونده ورودی دارد و آیا تعداد ورودی پرونده‌ها افزایش داشته است یا خیر؟

قربانی: بر اساس آمار دریافتی سیستم مدیریت پرونده قضایی میانگین ورودی ماهانه پرونده‌ها به محاکم تهران در ۸ ماهه دوره مدیریتی جدید در مقایسه با زمان مشابه سال قبل ۱۳ درصد رشد داشته است، این افزایش ورودی موجب سختی کار برای همکاران شده و تلاش مجاهدانه آنان حتی در روز‌های تعطیل در رسیدگی به این حجم از پرونده‌های وارده قابل تحسین است.

تعداد پرونده‌های مختومه شده محاکم تهران ۷ درصد رشد داشته است

 میزان: تعداد پرونده‌های مختومه در دادگاه‌های عمومی و انقلاب تهران چه تعداد بوده و نسبت به مدت مشابه سال قبل چه تغییراتی داشته است؟

قربانی: تعداد پرونده‌های مختومه شده محاکم تهران در ۸ ماهه دوره جدید نسبت به مدت مشابه سال قبل از آن ۷ درصد رشد داشته است یعنی علی‌رغم افزایش ۱۳ درصدی ورودی پرونده‌ها به مجتمع‌های قضایی تهران نه تنها تعداد مختومه‌های محاکم تهران کاهش نداشته، بلکه نسبت به ۸ ماه قبل از آن رشد نیز داشته است، البته آمار تفصیلی ۸ ماهه محاکم تهران از قرار ذیل است: در شعب اجرای احکام مدنی مجتمع‌های قضایی تهران رشد ۲۲ درصدی داشته‌ایم، میانگین مختومه شعب دادگاه‌های تهران رشد ۱۳ درصدی داشته است که از این تعداد می‌توان به رشد ۱۶ درصدی شعب حقوقی دادگاه‌های تهران و رشد ۱۵ درصدی شعب کیفری دو دادگاه‌ها عمومی و انقلاب تهران اشاره داشت، البته آمار مختومه شعب دادگاه‌های خانواده تهران ۲ درصد کاهش داشته است که ما در حال بررسی علت و راهکار افزایش آن نیز هستیم.

تشکیل " دبیرخانه پرونده‌های مهم و کثیرالشاکی" در ستاد محاکم تهران 

میزان: چه تعداد پرونده کثیرالشاکی در دوره تصدی مدیریت جدید در مجتمع‌های قضایی شهر تهران مورد رسیدگی و تعیین تکلیف قرار گرفته است؟

قربانی: با معیار‌هایی که برای پرونده‌های کثیرالشاکی از جانب دبیرخانه پرونده‌های مهم در دادگستری کل استان ابلاغ شده است پرونده‌های حقوقی با خواهان بیش از ۱۰ نفر تعداد ۶۶۶ فقره پرونده و پرونده‌های کیفری با شکات بیش از ۲۰ نفر تعداد ۶۳۴ فقره پرونده در سال گذشته مختومه شده است. یکی از تحولاتی که به موجب سند تحول در دوره مدیریتی جدید در ستاد محاکم ایجاد شد، تشکیل "دبیرخانه پرونده‌های مهم و کثیرالشاکی" در ستاد محاکم تهران است این دبیرخانه وظیفه نظارت و پیگیری و رصد مستمر پرونده‌های مهم و کثیرالشاکی را بر عهده دارد که در این گونه از پرونده‌های شاهد اطاله دادرسی و عدم پاسخ‌گویی به ارباب رجوع و صدور آرا مبهم و. نباشیم و رسیدگی آن‌ها به صورت فوق‌العاده و خارج از نوبت صورت پذیرد.

رسیدگی فوق‌العاده و خارج از نوبت به دادخواست‌های اعسار زندانیان 

میزان: درباره دادرسی پرونده‌های قضایی زندانیان چه اقداماتی انجام شده است؟

قربانی: در راستای منویات مقام معظم رهبری مبنی بر سرعت رسیدگی به پرونده‌های دارای بازداشتی و زندانی و به عنوان یکی از راهکار‌های منعکس شده در سند تحول قضایی، اصلاح مجرمان با رویکرد کاهش استفاده از مجازات زندان و تسریع در تعیین تکلیف زندانیان به منظور کاهش عوارض ناشی از زندانی کردن متهمین و در واقع اصل شخصی کردن مجازات‌ها است، به همین منظور "مجتمع قضایی شهید کچویی ویژه رسیدگی به پرونده‌های زندانیان" در زندان اوین تأسیس شده است که به قید فوریت به پرونده‌های مربوط به زندانیان رسیدگی می‌کند. این مجتمع قضایی از ابتدای تأسیس تا پایان سال ۱۴۰۲ یعنی در مدت ۱۱ ماه به ۴هزار و ۵۰۰ فقره پرونده زندانیان رسیدگی کرده است. همچنین یکی دیگر از دستوراتی که درباره پرونده‌های زندانیان صورت گرفت رسیدگی فوق‌العاده و خارج از نوبت به دادخواست‌های اعسار زندانیان به منظور تعیین تکلیف پرونده‌های مالی آن‌ها است.

ضرورت و اهمیت بازدید و ملاقات با زندانیان

میزان: در جهت بازدید از زندان‌ها و ملاقات با مددجویان چه اقداماتی صورت گرفته است؟

قربانی: بازدید و ملاقات با زندانیان به چندین دلیل حائز اهمیت بوده و همواره مورد تاکید رئیس قوه قضاییه و رئیس کل دادگستری استان است و اهداف متعددی از این بازدید‌ها مورد انتظار است: از جمله اطمینان از شرایط زندان که با بازدید‌ها به مسئولین این شرایط را فراهم می‌کند که وضعیت زندانیان را مستقیماً مشاهده کرده و از رعایت حقوق آنان اطمینان حاصل کنند و نیز تدارک حق دفاع برای زندانی، تسهیل در ارائه مشاوره و پشتیبانی حقوقی برای زندانیان کم بضاعت، اطمینان و رصد حفظ کرامت و ارزش‌های مددجویان در زندان است. در اجرای این مهم به موجب مصوبه شورای معاونین رئیس کل محاکم برنامه‌ای مدون و از پیش اعلام شده جهت بازدید از زندان‌ها و ملاقات با مددجویان تدوین شد طبق آن رئیس کل و معاونین قضایی ستادی و سرپرستان و قضات مجتمع ها‌ی ۲۴ گانه از زندان‌های تهران بازدید به عمل می‌آورند به طوری که در ۸ ماهه گذشته با حضور بیش از ۱۰۰ نفر از قضات و مدیران قضایی ۷۵ مورد بازدید به صورت فردی و گروهی انجام شده است.

تشکیل کمیته تسهیل اجرای احکام

 میزان: در راستای ساماندهی اجرای احکام مدنی محاکم شهر تهران چه اقداماتی صورت گرفته است؟

قربانی: یکی دیگر از چالش‌های موجود در دادگاه‌ها که در فصل دوم سند تحول قضایی نیز به آن اشاره شده است چالش اجرای ناقص و دیرهنگام برخی از احکام محاکم است که به همین منظور اقدامات اساسی و ساختاری در اجرای احکام صورت پذیرفت، اولین تحول: اجرای کلیه مزایده‌های محاکم تهران به صورت الکترونیکی و در بستر سامانه (ستاد) بود که در ایام دهه مبارک فجر ۱۴۰۲ افتتاح شد و سبب شفافیت، کاهش مداخلات انسانی، و تسریع در اجرای آرا دادگاه‌ها و نهایتاً احقاق حق محکوم لهم شد. اقدام دیگری که در این دوره صورت پذیرفت و همواره مورد تأکید ما نیز هست استفاده از سامانه‌های الکترونیکی شناسایی دارایی و اموال محکومان (سامانه سهام) است که استفاده همکاران شعب بصورت قابل توجه افزایش یافته است. تحول دیگری که مورد تأکید بوده است واقعی کردن آمار اجرای احکام مدنی به منظور رصد و آمایش دقیق عملکرد اجرای احکام مدنی مجتمع‌ها است که در این حوزه نیز توفیقات خوبی حاصل شده است. یکی دیگر از اقداماتی که در حوزه اجرای احکام مدنی و در راستای سند تحول انجام شد تشکیل کمیته تسهیل اجرای احکام و آموزش مستمر مدیران و دادورزان اجرای احکام مدنی به منظور اجرای سریع و رفع چالش‌های اجرای احکام مبهم است.

شناسنامه عملکرد و ارزیابی کلیه شعب و مدیران تشکیل شده است

میزان: در راستای نحوه ارزیابی و نظارت در دادگاه‌های تهران چه اقداماتی انجام شده است؟

قربانی: با توجه به گستردگی دادگاه‌های عمومی و انقلاب تهران و لزوم نظارت و پایش مستمر آن‌ها یکی از تحولات اساسی که در ستاد محاکم در ۸ ماهه اخیر انجام شد ایجاد معاونت نظارت و ارزیابی ستاد محاکم بود، این معاونت هم اکنون به صورت مستمر، پیوسته و سیستمی بر کلیه دادگاه‌های تهران نظارت مستقیم داشته و ارزیابی‌های متعددی را با معیار‌های سند تحول به صورت ماهانه و فصلی ارائه می‌کند به نحوی که شناسنامه عملکرد و ارزیابی کلیه شعب و مدیران هم اکنون در این معاونت تشکیل شده است و به صورت هفتگی ضمن بازدید‌هایی که از مجتمع‌ها به عمل می‌آید همکاران قضایی و اداری ساعی و پرتلاش شناسایی و حدود ۷۰ نفر از آن‌ها مورد تشویق قرار گرفتند و نیز هیئت ارزیابی ستاد محاکم به صورت هفتگی به شعب با موجودی نامتعارف و یا شعبات با آمار بالای پرونده‌های معوق و مسن سرکشی و تصمیمات مقتضی جهت کاهش آمار پرونده‌های فوق و افزایش بهره‌وری همکاران اتخاذ می‌کنند.یکی دیگر از مهم‌ترین اقداماتی که توسط این معاونت انجام شد تشکیل کمیته‌های ۸گانه سند تحول و تعالی قوه قضاییه تحت عنوان کمیته نظارت بر پرونده‌های معوق و مسن، کمیته نظارت بر شعب نامتعارف، کمیته نظارت بر کارشناسان، کمیته نظارت بر تسهیل اجرای احکام مدنی، کمیته صلح و سازش، کمیته نظارت بر دفاترخدمات الکترونیک قضایی، کمیته باز شماری پروند‌ها و کمیته اتقان آرا بود که نحوه مدیریت و رفع چالش‌های دادگاه‌ها به صورت نظام‌مند و گروهی با سرعت بیشتری انجام شود.

ترویج فرهنگ شفافیت با ایجاد سامانه‌های گزارش‌دهی الکترونیکی

میزان: در جهت استفاده از سامانه‌ها و فناوری‌های نوین در دستگاه قضایی چه اقدامات موثری در مجتمع قضایی تهران انجام گرفته است؟

قربانی: ترویج فرهنگ شفافیت و افزایش مشارکت عمومی در فرآیند‌های دادرسی و نظارت بر دادگاه‌ها با ایجاد سامانه‌های گزارش‌دهی الکترونیکی و استفاده از سامانه‌های نرم‌افزاری مدیریت کیفیت (که به اصحاب دعوا اجازه می‌دهد به راحتی اطلاعات مربوط به عملکرد دادگاه‌ها، تصمیمات قضایی، وضعیت پرونده‌ها را دسترسی پیدا کنند) فراهم می‌شود. ترکیب این اقدامات با استفاده از فناوری‌های نوین و ایجاد یک ساختار نظارتی شفاف و قوی، می‌تواند به ارزیابی دقیق و بهبود عملکرد و افزایش اعتماد عمومی به سیستم قضایی کمک کند.یکی از وظایف معاونت نظارت و ارزیابی دادگاه‌های عمومی و انقلاب تهران، ارزیابی شعب و همکاران قضایی و اداری در میزان استفاده از فناوری‌های نوین است که به صورت ماهانه بررسی و گزارش‌گیری می‌شود، این امر سرعت و شفافیت در رسیدگی‌ها و نظارت در شعب را به صورت سیستمی، نظام‌مند و قابل ره‌گیری کرده است. در همین راستا استفاده از سامانه‌های نوین همچون سامانه انتخاب کارشناس از طریق قرعه‌کشی سیستمی در ۸ ماهه تصدی دوره جدید ۳۲هزار و۹۷ فقره است و سامانه سهام (سامانه اطلاعات هوشمند مالی) در شعب دادگاه به میزان ۲۴هزار و ۴۱۴ فقره و در شعب اجرای احکام ۴۴هزار و ۵۴۱ فقره و سامانه ستاد (سامانه تدارکات الکترونیکی دولت) بوده است و به عنوان یک ضرورت همواره مورد توجه و تأکید ستاد محاکم قرار گرفته است.

ابلاغ الکترونیکی در مجتمع‌های قضایی تهران ۲ درصد رشد داشته است

میزان: وضعیت ابلاغ الکترونیک در مجتمع قضایی تهران چگونه است؟

قربانی: یکی از محور‌های مورد تأکید رئیس قوه قضاییه در سند تحول و تعالی قوه قضاییه، هوشمند سازی و استفاده از فناوری‌های نوین است که در جهت کاهش اطاله دادرسی، مؤثر و مفید بوده و نقش بسزایی داشته است. به طور کلی، ابلاغ الکترونیک اوراق قضایی یکی از مهم‌ترین گام‌ها در جهت مدرنیزاسیون و بهبود عملکرد سیستم قضایی است که نه تنها به نفع دستگاه قضایی بلکه به نفع تمامی اعضای جامعه است. به همین منظور در عمل به تأکیدات رئیس دستگاه قضا، ابلاغ الکترونیکی در مجتمع‌های قضایی تهران در اردیبهشت ماه سال جاری برابر با ۹۵ درصد بوده است که در مقایسه با اردیبهشت سال قبل به میزان ۲ درصد رشد داشته است. ابلاغ الکترونیکی در شعب دادگاه‌های خانواده به میزان ۹۸ درصد رسیده است.

۸۰۰ برنامه ملاقات مردمی برگزار شده است

میزان: در راستای تقویت و اجرای نظام پاسخگویی و تکریم مراجعین به محاکم تهران چه کار‌های انجام شده است؟

قربانی: در راستای پاسخگویی و تکریم مراجعین به دادگاه‌های عمومی و انقلاب تهران با برنامه ریزی انجام شده در اشکال مختلف (استانی، ستاد محاکم و مجتمع‌ها)، دیدار مستقیم و بدون واسطه با مراجعه کنندگان در دفتر کار به‌صورت روزانه، هفتگی، میز‌های خدمت ویژه مساجد، نمازجمعه و مرکز ارتباطات مردمی قوه قضاییه، در ۹ ماهه اخیر (سال ۱۴۰۲ – ۱۴۰۳) به همراه معاونین ستادی و سرپرستان مجتمع‌های قضایی ۲۴گانه تهران بیش از ۸۰۰ برنامه ملاقات مردمی برگزار شده است و به حداقل ۵۵ هزار نفر از مراجعان در این برنامه‌ها پاسخگویی و ارائه خدمت قضایی و حقوقی شده است.

ملاقات مردمی در ستاد محاکم همه روزه برقرار است

البته ملاقات مردمی در ستاد محاکم همه روزه برقرار است و مختص به زمان خاصی نیست؛ همزمان در همه مجتمع‌های قضایی در روز‌های چهارشنبه با اعلام قبلی ملاقات مردمی برگزار می‌شود و در روز‌های سه شنبه هر هفته نیز به همراه معاونین قضایی_ستادی در برنامه ملاقات مردمی مسئولان قضایی دادگستری استان شرکت می‌کنیم. همچنین مردم در صورت تمایل می‌توانند برای روز‌های شنبه و همکاران محاکم تهران روز‌های چهارشنبه از طریق سامانه دادگاه‌های عمومی و انقلاب تهران به آدرس WWW.MAHAKEM-TH.EADL.IR ثبت نام اینترنتی جهت ملاقات و بیان مطالب داشته باشند.به همین جهت تعداد ملاقات شوندگان قابل شمارش نیست و بسیار بالاست. از جمله مطالب و خواسته‌های مشترک مراجعان با توجه به اینکه مطالب مطروحه در همه زمینه‌های مرتبط با انواع پرونده‌ها وجود دارد، می‌توان به مواردی از قبیل اطاله دادرسی و موانع اجرای احکام مدنی اشاره کرد.

انتهای پیام/